การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาคุณลักษณะของงานวิจัยเกี่ยวกับการมีส่วนร่วมทางการศึกษา และ (2) สังเคราะห์เชิงคุณภาพงานวิจัยเกี่ยวกับลักษณะ/ขั้นตอน วิธีการ การมีส่วนร่วมทางการศึกษา ประชากรที่ใช้ในการวิจัย คือ วิทยานิพนธ์ระดับบัณฑิตศึกษาของนักศึกษาสาขาวิชาศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราชที่พิมพ์เผยแพร่ ระหว่างปี พ.ศ. 2541 – 2550 จำนวน 34 เรื่อง เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบบันทึกข้อมูลคุณลักษณะของงานวิจัย การวิเคราะห์ข้อมูลโดยการแจกแจงความถี่ ร้อยละ และการสังเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) คุณลักษณะของงานวิจัยเกี่ยวกับการมีส่วนร่วมทางการศึกษา ปีที่พิมพ์เผยแพร่มากที่สุด คือ ปี พ.ศ.2544 แขนงวิชาที่ผลิตงานวิจัยมากที่สุด คือ แขนงวิชาบริหารการศึกษา มีงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับผู้มีส่วนร่วมที่เป็นองค์กรชุมชนมากที่สุด งานวิจัยเกี่ยวกับการมีส่วนร่วมทางการศึกษา ส่วนใหญ่ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงพรรณนา เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยใช้แบบสอบถาม และ 2) ผลการสังเคราะห์เชิงคุณภาพของงานวิจัยเกี่ยวกับลักษณะ/ขั้นตอน วิธีการ การมีส่วนร่วมทางการศึกษาของผู้มีส่วนร่วม 5 กลุ่ม ได้แก่ (1) การมีส่วนร่วมทางการศึกษาของผู้ปกครองและครู (2) การมีส่วนร่วมทางการศึกษาของคณะกรรมการสถานศึกษา (3) การมีส่วนร่วมทางการศึกษาของคณะกรรมการองค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) (4) การมีส่วนร่วมทางการศึกษาขององค์กรศาสนา และสถานประกอบการ และ (5) การมีส่วนร่วมทางการศึกษาของชุมชน ผลการวิจัยที่สอดคล้องกัน ได้แก่ ลักษณะการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานทั้ง 4 ด้าน โดยภาพรวมและรายด้านอยู่ในลักษณะร่วมทำ สภาพการมีส่วนร่วมอยู่ในระดับน้อย